Wedle autorów postulowana Czytająca szkoła, to środowisko, które stawia sobie za cel tworzenie i wspieranie ekosystemu czytelniczego wokół każdego dziecka; ekosystemu, na który składa się szeroki i przyjazny dostęp do książek oraz regularny i bardzo widoczny wzór czytającego dorosłego.

Powyższy postulat oznacza wypracowanie na poziomie szkoły kilku elementów kluczowych dla sukcesu. Opracowanie strategii budowania kompetencji czytelniczych dzieci w oparciu o zabawę i przyjemność to pierwszy krok. Plan współpracy szkoły z rodzicami w obszarze czytelnictwa, to niełatwy drugi element. Trzeci postulat autorów to wprowadzenie systemu wczesnej oceny kompetencji czytelniczych dzieci i skutecznego oraz szybkiego „nadrabiania” tam, gdzie jest to wskazane – by ułatwić dzieciom o niższych kompetencjach naukę i wyrównać poziom. Kolejny element to biblioteka otwarta, przyjazna i wyposażona także w książki wybrane przez dzieci, następnie zaangażowanie w realizację strategii budowania ekosystemu czytelniczego całej kadry, a nie jedynie polonistki i bibliotekarza, włączenie biblioterapii i alternatywnych metod nauczania czytania, by ułatwić naukę czytania także dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Wizja przedstawiona w publikacji, jak podkreślają autorzy, nie jest rewolucyjna. Czytająca szkoła to wizja, w której każde dziecko ma realne szanse na sukces w wybranej dziedzinie, nauczyciele we współpracy z rodzicami koncentrują wysiłek tam gdzie jest on potrzebny i osiągają wspólny, dobrze zdefiniowany cel, a dyrekcja, realizując swoją rolę przywódczą, celebruje sukcesy, które wspólnota szkolna osiąga. Wierzymy, że czytająca szkoła to wizja jak najbardziej realizowalna. – deklaruje zespół autorski na okładce publikacji.

Idea rozwoju ekosystemu czytelniczego jest obszarem moich prac badawczych (i moją pasją!) już od wielu lat. Cieszę się niezmiernie, że doczekała się rozwinięcia w postaci publikacji „Czytająca szkoła”. Refleksje nad funkcjonowaniem książki i czytania w szkole są dziś ogromnie potrzebne, przygotowanie nowej podstawy programowej do języka polskiego to wielkie zadanie, w realizacji którego takie publikacje będą wspaniałą inspiracją. – podkreśliła dr Kinga Białek, wykładowczyni Szkoły Edukacji PAFW i UW, szefowa zespołu pracującego nad nową podstawą programową do języka polskiego, współautorka Czytającej szkoły.

Publikację stworzył zespół z wielu miast i sektorów: publikacja powstała między Krakowem, Wrocławiem, Katowicami a Warszawą, w jej powstanie zaangażowali się wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego, Jagiellońskiego i SWPS, przedstawicielki Fundacji Szkoły Edukacji, Fundacji Edico, Fundacji Czas Dzieci, Fundacji Powszechnego Czytania, wydawnictwa Mamania, firmy Psychologia Edukacyjna i Instytutu Książki.

Mam ogromną satysfakcję z powstania tej publikacji, która jest dowodem na współdziałanie wielu ludzi i organizacji. Uważam, że to milowy krok w budowaniu świadomości na temat znaczenia czytania w rozwoju młodych ludzi. To mocny głos skierowany bezpośrednio do pedagogów, nauczycieli, bibliotekarzy i dyrektorów szkół, którzy mają bezpośredni wpływ na edukację naszych dzieci. Wierzę, że 'Czytająca szkoła’ przyczyni się do wyrównywanie szans i zmieni narracje wokół czytania w polskiej szkole – podkreśliła Edyta Plich, współautorka publikacji.

Powstanie tej publikacji jest dla mnie budującym doświadczeniem – spotkaliśmy się jako przedstawiciele naprawdę różnych środowisk, pierwsze rozmowy wcale nie były oczywiste, wizja na pierwszym spotkaniu rodziła się na drodze mocnego, dobrego, ale też transparentnego ścierania się. Ale udało się! Po kolejnych dwóch spotkaniach mamy taki niesamowity efekt. To realnie dodaje skrzydeł – podkreśla Agnieszka Rasińska-Bóbr, wicedyrektorka Instytutu Książki, odpowiedzialna za prace stolika „Książka w szkole” w ramach Koalicji Czytająca Polska.

Ścieżki jakimi udaje się nam do czegoś doprowadzić zaskakują nas samych. Pomysł, by rozmawiać o funkcjonowaniu czytania w szkole przyszedł od Katarzyny Łakomik ze Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, która potem tylko raz mogła brać udział w warsztatach i nie jest współautorką broszury powstałej dzięki jej wspaniałej inspiracji. To pokazuje, że warto rozmawiać, inspirować się, wrzucać pomysły – czasem padają na dobry grunt! – zaznaczyła Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania, współautorka publikacji.

Partnerami publikacji są: Nowa Era oraz Czasopismo „Dyrektor Szkoły”, Kraków wraz z Krakowskim Biurem Festiwalowym, Wrocław z Wrocławskim Domem Literatury, Miasto Gdańsk oraz Polska Izba Książki. Patronat honorowy objęły nad publikacją Biblioteka Narodowa, Narodowe Centrum Kultury oraz Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0, a także Instytut Książki.

Czytająca szkoła sygnowana jest logotypem Czytająca Polska. Koalicja o tej nazwie to, jak można przeczytać na stronach jej członków, nieformalna koalicja osób, instytucji i firm, które łączy świadomość, że przyszłość Polski zależy od tego, na ile uda się podnieść poziom czytelnictwa. Liczne badania potwierdzają, że prywatna czynność jaką jest czytanie książek przekłada się na polepszenie szans życiowych jednostki i – co za tym idzie – olbrzymie korzyści społeczne: zwiększenie liczby obywateli uczestniczących w życiu społecznym i gospodarczym, wzrost potencjału naukowego, ekonomicznego i innowacyjnego kraju. Do Koalicji należy obecnie ponad 40 organizacji z całej Polski i z różnych sektorów.

Fundacja EDICO jest również dumnym Partnerem projektu.

Tytuł: Czytająca szkoła warunkiem równych szans dla każdego dziecka. Refleksje wokół strategii funkcjonowania książki w szkole

Autorzy: dr Kinga Białek (Szkoła Edukacji Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Uniwersytetu Warszawskiego), prof. Krzysztof Biedrzycki (Instytut Badań Edukacyjnych, Uniwersytet Jagielloński), Maria Deskur (Fundacja Powszechnego Czytania), dr Joanna Dobkowska (Uniwersytet Warszawski), Agnieszka Karp-Szymańska (Fundacja CzasDzieci), Wioletta Maciejewska (VI Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu), Karina Mucha (Psychologia Edukacyjna, SWPS), Edyta Plich (Fundacja Edico), Agnieszka Rasińska-Bóbr (Instytut Książki), Aleksandra Ruszkowska (Wydawnictwo Mamania).

Ilustracje: Joanna Gniady
Projekt graficzny: Dorota Nowacka
ISBN: 978-83-961299-9-4
Druk ufundowała Drukarnia Abedik
Publikacja jest bezpłatna, można pobrać ją tutaj.